Prema evidenciji Regionalne kancelarije za obeležavanje životinja Sombor, u junu 2021. godine na teritoriji grada Sombora registrovana su 25.202 čipovana psa.
Prebrojavanje pasa lutalica do sada nije vršeno, a nadležni kažu da se prema slobodnoj proceni, broj napuštenih pasa na teritoriji Sombora kreće od 400 do 600 i napominju da se isti broj napuštenih pasa nalazi i na teritoriji naseljenih mesta. Prema njihovim rečima, navedeni broj napuštenih pasa, u najvećoj meri, posledica je neadekvatnog ponašanja vlasnika, odnosno građana koji svoje kućne ljubimce svesno ili nesvesno puštaju na javne površine bez ikakve kontrole, ne vrše njihovo obeležavanje, odnosno ne čipuju ih, niti vode računa da sterilizacijom, kastracijom ili na drugi način spreče neželjenu reprodukciju.
Poslove prikupljanja, prevoza i zbrinjavanja napuštenih pasa na teritoriji grada obavlja RJ Zoohigijena Javnog komunalnog preduzeća „Čistića“ Sombor. Prihvatilište za smeštaj pasa lutalica se nalazi na Bezdanskom putu i ima apacitet od sedamdeset bokseva sa po dva ležaja, plus deset bokseva za prijem pasa i svi kapaciteti su popunjeni.
Zoohigijena godišnje u proseku udomi oko 45 pasa, a vlasnicima vrati pet do sedam pasa koji su čipovani. Putem javne nabavke veterinarskih usluga Zoohigijena na godišnjem nivou obezbeđuje klinički pregled pasa za 200 jedinki, vakcinisanje protiv
besnila za 250 jedinki, obeležavanje 200 jedinki i sterilizaciju/kastraciju 100 jedinki.
Gradsko veće grada Sombora je 13. avgusta 2021. godine usvojilo Program kontrole i smanjenja populacije napuštenih pasa i mačaka na teritoriji grada Sombora za period od 2021-2025. godine kojim se uređuje kontrola i smanjenje populacije napuštenih pasa i mačaka. Propisi koji se odnose na ovu oblast su Zakon o potvrđivanju Evropske konvencije o zaštiti kućnih ljubimaca, Zakon o dobrobiti životinja i pripadajuća podzakonska akta, Zakon o veterinarstvu i pripadajuća podzakonska akta, Odluku o obavljanju delatnosti zoohigijene i Odluku o držanju kućnih ljubimaca na teritoriji grada Sombora.
Ciljevi donošenja ovog programa su smanjenje broja napuštenih pasa koji se nalaze na javnim površinama, smanjenje broja napada na građane, oštećenja imovine, kao i narušavanja javnog reda i mira od strane napuštenih pasa, smanjenje izdataka naplate štete nastale usled ujeda napuštenih pasa, sprečavanje širenja i prenošenja zaraznih bolesti, kao i bolesti koje su zajedničke ljudima i životinjama, sprečavanje rasturanja otpada iz posuda za sakupljanje otpada, sprečavanje prljanja površina javne namene i podizanje ukupne svesti građana u odnosu na način držanja pasa, te humano i odgovorno postupanje sa istima.
Preventivne mere za realizaciju ciljeva programa su registracija i obeležavanje pasa i sterilizacija i kastracija, dok su direktne mere hvatanje i smeštaj pasa u prihvatilište, udomljavanje, strategija „uhvati-steriliši-pusti“, edukacija i informisanje kao i saradnja ministarstva, lokalne samouprave, komunalnih preduzeća, veterinarskih službi i udruženja građana koja se bave zaštitom životinja i građana.
Registracija i obeležavanje pasa
Odredbe Zakona o veterinarstvu propisuje da su vlasnici i držaoci pasa dužni da omoguće veterinarskim stanicama i veterinarskim ambulantama da vrše vakcinaciju pasa u skladu sa Programom mera zdravstvene zaštite životinja. Vakcinisani psi moraju se trajno obeležiti u skladu sa posebnim propisom. Grad Sombor u 2021. godini javnom nabavkom je obezbedio obeležavanje (čipovanje) za 1250 pasa i vakcinaciju za 1750 pasa koje je besplatno za građane – vlasnike pasa.
Povećanje broja obeleženih tj. čipovanih pasa, omogućiće Zoohigijenskoj službi da nakon hvatanja pasa, iste vrati njihovim vlasnicima, što će dovesti do smanjenja broja pasa koji se kreću bez kontrole na javnim površinama, što će usloviti rasterećivanje prihvatilišta za pse.
Sterilizacija i kastracija
Zakonom o dobrobiti životinja propisana je dužnost vlasnika psa da spreči rađanje neželjenih kućnih ljubimaca i to onemogućavanjem kontakta mužjaka i ženke i primenom kontracepcije, kastracije mužjaka i sterilizacijom ženke. Ova mera ima za cilj smanjenje broja neželjenih pasa, te indirektno i smanjenje broja napuštenih pasa.
Direktne mere
Hvatanje i smeštaj pasa u prihvatilište
Uhvaćeni napušteni psi, nakon kliničkog pregleda, vakcinacije, obeležavanja i sterilizacije smeštaju se u prihvatilište, do popunjenosti njegovog kapaciteta. Nakon što kapaciteti prihvatilišta budu popunjeni, svi napušteni psi koji se uhvate na javnim površinama se klinički pregledaju, vakcinišu, obeleže i sterilišu pre njihovog puštanja na javnu površini. Potrebno je povećati kapacitet prihvatilišta.
Udomljavanje
Udomljavanje napuštenih pasa iz prihvatilišta je najhumaniji način njihovog zbrinjavanja. Psi koji se udomljavaju moraju biti zdravi, vakcinisani i obeleženi tj. čipovani, te sterilisani odnosno kastrirani. Udomljavanjem vlasnik psa preuzima brigu i odgovornost za udomljenog psa. Informisanje građana o mogućnostima udomljavanja vršiće se u saradnji sa udruženjima građana koja se bave zaštitom životinja, na način da svi psi koji su u prihvatilištu spremni za udomljavanje budu prikazani.
Strategija „uhvati-steriliši-pusti“
Strategija „uhvati-steriliši-pusti“ je metod koji je uveden kao humana alternativa eutanaziji. Svetska organizacija za zdravlje životinja (OIE) preporučuje da program kontrole brojnosti populacije uličnih životinja mora da se zasniva na humanim
metodama, pre svega sterilizaciji. Zastupnici „uhvatisteriliši-pusti“ strategije ističu da je ovaj metod za ograničavanje populacije napuštenih pasa delotvorniji od lišavanja života, jer kad se uklone svi napušteni psi s jedne teritorije, psi iz okolnih oblasti će početi da se naseljavaju oblasti u kojoj postoje skloništa i hrana i počeće da se razmnožavaju. S druge strane, sterilisani napušteni psi vraćeni na prvobitna staništa ne mogu da se razmnožavaju, čuvaju teritoriju i sprečavaju dolazak nesterilisanih pasa. Brojnost populacije može da se kontroliše ako se pridošli napušteni psi sterilišu pre nego što počnu da se razmnožavaju.
Edukacija i informisanje
Edukacija je upoznavanje vlasnika životinja, kao i građana sa osobinama i potrebama životinja, motivima držanja životinja i zakonskim obavezama vlasnika životinja. Pored toga građanstvo mora biti upoznato sa elementima ovog Programa u cilju boljeg
razumevanja prava i odgovornosti svih učesnika u lancu rešavanja problema, a naročito obaveza vlasnika odnosno držaoca životinje. Informisanje putem medija ima veoma važnu ulogu u edukaciji i podizanju svesti građana o problemu napuštenih životinja.
Saradnja
U cilju rešavanja problema napuštenih pasa i mačaka neophodno je ostvariti potpunu saradnju nadležnog ministarstva, lokalne samouprave, komunalnih preduzeća, veterinarskih službi i udruženja građana koja se bave zaštitom životinja i građana.
Za realizaciju ovog Programa sredstva će biti obezbeđena u budžetu grada Sombora, kao i od donacija ostalih nivoa vlasti, donacija fizičkih lica, nevladinih organizacija ili drugih izvora.
Nadzor nad sprovođenjem ovog programa vrši Odeljenje inspekcije i komunalne milicije i Odeljenjemza komunalne delatnosti imovinsko pravne i stambene poslove Gradske uprave grada Sombora.
Ovaj Program se donosi na period od pet godina (2021–2025), a u cilju sprovođenja ovog Programa za svaku godinu Gradsko veće doneće se posebni akcioni plan realizacije istog.
Izvor: SomborNjuz